ประเภทของผ้าในวิถีชีวิตของชาวอีสาน
1. ผ้าในวิถีชีวิต เป็นผ้าที่ใช้กันตามปกติ เช่น
- ผ้าซิ่น เป็นผ้านุ่งของผู้หญิงทอด้วยไหมหรือฝ้าย จะใช้นุ่งในทุกโอกาสขณะที่อยู่บ้านหรือออกไปธุระนอกบ้านทำงานในไร่นา ใช้เป็นผ้านุ่งอาบน้ำ เป็นชุดนอน นุ่งเวลามีงานเทศกาล หรือไปประกอบพิธีกรรมทางศาสนา ทั้งนี้ก็จะเลือกใช้ผ้าซิ่นแบบต่าง ๆ ตามแต่โอกาสและวาระ
- ผ้าโสร่ง เป็นผ้านุ่งของผู้ชายทอด้วยผ้าไหม้หรือผ้าฝ้ายเป็นลวดลายต่าง ๆ ใช้ในทุกโอกาสเหมือนผ้านุ่งของผู้หญิง ทั้งนี้แล้วแต่ประเภทของงาน
- ผ้าอีโป้ หรือผ้าขาวม้าจัดเป็นผ้าสารพัดประโยชน์ โดยปกติแล้วผู้ชายจะใช้โพกหัวขณะทำงานในไร่นา ผูกเอวหรือพาดบ่า แต่ก็เห็นผู้หญิงใช้กันทั่วไป เช่น เป็นผ้าคลุมหน้าเวลาจะออกทำงานกลางแจ้ง หรือจะใช้มัดออกเวลาอยู่บ้าน เป็นต้น
- ผ้าแพรเบี่ยง เป็นผ้าที่ผู้หญิงหรือผู้ชายใช้พาดหรือสะพายบ่าเวลาไปร่วมทำบุญ ผ้าชนิดนี้มีการทออย่างวิจิตรบรรจง ด้วยการขิดหรือจก
- ผ้าอู่ เป็นผ้าผืนใหญ่ลักษณะเหมือนผ้าแพรหรือผ้าขาวม้า ส่วนใหญ่ทอด้วยผ้าฝ้าย ใช้ผูกเป็นเปลให้เด็กนอน
- ผ้าสมมา เป็นผ้าที่ฝ่ายหญิงนั้นตั้งใจทออย่างประณีต เพื่อมอบเป็นของกำนัลแก่ญาติฝ่ายชายและตัวเจ้าบ่าวในวันแต่งงาน แสดงให้เห็นถึงความพร้อมของการเป็นแม่ศรีเรือนที่ดีในอนาคต และเพื่อให้ญาติฝ่ายชายเกิดความรักใคร่เอ็นดู
- ผ้าคลุมศพ เป็นผ้าที่ใช้ห่อศพของคนตายก่อนนำไปเผา ทอด้วยฝ้ายหรือผ้าไหม บางทีจะใช้ผ้าเก่าที่เคยเป็นสมบัติของผู้ตาย บางทีจะใช้ผ้าใหม่ที่ทออย่างประณีต เวลาเผาจะเอาผ้าออกแล้วนำผ้านั้นไปถวายพระ
แหล่งที่มา
1.จาก “สังคมและวัฒนธรรมอีสาน” เอกสารประกอบนิทรรศการถาวร “อีสานนิทัศน์” 2549 หน้า 125-188
1. ผ้าในวิถีชีวิต เป็นผ้าที่ใช้กันตามปกติ เช่น
- ผ้าซิ่น เป็นผ้านุ่งของผู้หญิงทอด้วยไหมหรือฝ้าย จะใช้นุ่งในทุกโอกาสขณะที่อยู่บ้านหรือออกไปธุระนอกบ้านทำงานในไร่นา ใช้เป็นผ้านุ่งอาบน้ำ เป็นชุดนอน นุ่งเวลามีงานเทศกาล หรือไปประกอบพิธีกรรมทางศาสนา ทั้งนี้ก็จะเลือกใช้ผ้าซิ่นแบบต่าง ๆ ตามแต่โอกาสและวาระ
- ผ้าโสร่ง เป็นผ้านุ่งของผู้ชายทอด้วยผ้าไหม้หรือผ้าฝ้ายเป็นลวดลายต่าง ๆ ใช้ในทุกโอกาสเหมือนผ้านุ่งของผู้หญิง ทั้งนี้แล้วแต่ประเภทของงาน
- ผ้าอีโป้ หรือผ้าขาวม้าจัดเป็นผ้าสารพัดประโยชน์ โดยปกติแล้วผู้ชายจะใช้โพกหัวขณะทำงานในไร่นา ผูกเอวหรือพาดบ่า แต่ก็เห็นผู้หญิงใช้กันทั่วไป เช่น เป็นผ้าคลุมหน้าเวลาจะออกทำงานกลางแจ้ง หรือจะใช้มัดออกเวลาอยู่บ้าน เป็นต้น
- ผ้าแพรเบี่ยง เป็นผ้าที่ผู้หญิงหรือผู้ชายใช้พาดหรือสะพายบ่าเวลาไปร่วมทำบุญ ผ้าชนิดนี้มีการทออย่างวิจิตรบรรจง ด้วยการขิดหรือจก
- ผ้าอู่ เป็นผ้าผืนใหญ่ลักษณะเหมือนผ้าแพรหรือผ้าขาวม้า ส่วนใหญ่ทอด้วยผ้าฝ้าย ใช้ผูกเป็นเปลให้เด็กนอน
- ผ้าสมมา เป็นผ้าที่ฝ่ายหญิงนั้นตั้งใจทออย่างประณีต เพื่อมอบเป็นของกำนัลแก่ญาติฝ่ายชายและตัวเจ้าบ่าวในวันแต่งงาน แสดงให้เห็นถึงความพร้อมของการเป็นแม่ศรีเรือนที่ดีในอนาคต และเพื่อให้ญาติฝ่ายชายเกิดความรักใคร่เอ็นดู
- ผ้าคลุมศพ เป็นผ้าที่ใช้ห่อศพของคนตายก่อนนำไปเผา ทอด้วยฝ้ายหรือผ้าไหม บางทีจะใช้ผ้าเก่าที่เคยเป็นสมบัติของผู้ตาย บางทีจะใช้ผ้าใหม่ที่ทออย่างประณีต เวลาเผาจะเอาผ้าออกแล้วนำผ้านั้นไปถวายพระ
แหล่งที่มา
1.จาก “สังคมและวัฒนธรรมอีสาน” เอกสารประกอบนิทรรศการถาวร “อีสานนิทัศน์” 2549 หน้า 125-188
0 ความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น